Steeds vaker wordt aangetoond dat het veranderende klimaat de oorzaak is van weersextremen zoals droogtes, hevige regenval en hitterecords. Steeds meer mensen laten zich horen en willen verandering zien. Technologische ontwikkeling wordt vaak genoemd als oplossing. Het gevaar schuilt erin dat als we technologie inzetten, de werkelijke oorzaak  niet aangepakt wordt: Menselijk gedrag. Problemen worden over het algemeen beter opgelost door de oorzaak weg te nemen, dan door almaar lapmiddelen te vinden die de boel voorlopig nog draaiend kunnen houden.

De oorsprong van permacultuur

Permacultuur is afkomstig uit Australië. De grondleggers Bill Mollison en David Holmgren zagen de problemen in de landbouw zoals die toen en nu veelal plaatsvindt. Dit inzicht kwam voort uit de observatie dat landbouw leek op vechten tegen de natuur. Het grootschalig telen van monoculturen op gigantische percelen met enorme machines en kunstmest leidt tot uitputting van bodems, de noodzaak gifstoffen te gebruiken en verlies aan biodiversiteit. Met deze observatie en hun kennis over hoe de natuur omgaat met plagen en bemesting hebben zij permacultuur ontwikkeld.

Belang van het bodemleven

Als het om landbouw gaat, licht een groot deel van de focus in permacultuur op de bodem en het bodemleven. Door het bodemleven te voeden worden planten sterker, terwijl kunstmest eerder ongezond fastfood is voor planten en de dood betekent voor het bodemleven. Door meer in te zetten op vaste planten hoeft de grond niet steeds verstoord te worden. Veel variatie in de beplanting zorgt er voor dat plagen minder kans krijgen. Een slimme inrichting van het landschap zorgt voor minder werk. Dit zijn enkele van de ideeën die in de permacultuur standaard zijn geworden.

Daarbij moet opgemerkt worden dat veel van deze ideeën in het verleden gemeengoed waren. Zowel “primitievere” landbouwsamenlevingen als “natuurvolken” pasten dit soort principes eeuwenlang al toe. In permacultuur komen veel inzichten van oude beschavingen en natuurvolken in een nieuw jasje weer terug. De best practices rondom omgaan met water, omgaan met de bodem, het houden van dieren en het conserveren van voedsel en zaden zijn vandaag de dag nog net zo nuttig als vroeger.

De toegevoegde waarde van permacultuur

De kracht van permacultuur ligt niet in het blind toepassen van bepaalde oplossingen, die bijvoorbeeld cultureel bepaald zijn. Door met een permacultuurbril naar een context te kijken komt er een ontwerp tot stand waarmee in die situatie een robuust (eco)systeem gebouwd kan worden. Dat hoeft allang niet meer over landbouw en voedselproductie te gaan, maar kan ook op andere terreinen, zoals huizen- en stedenbouw, infrastructuur en het ontwerpen van een lokale economie toegepast worden. In mijn ogen biedt permacultuur de echte oplossingen voor de problemen die mensen voor zichzelf veroorzaken.