Wat permacultuur is, is altijd lastig uit te leggen. Probeer iemand maar eens de Nederlandse cultuur uit te leggen en je begrijpt waarom. Als socioloog denk ik dat ik wel iets meer over het leren van een cultuur kan zeggen. En dan wordt meteen duidelijk waarom je permacultuur eigenlijk moeilijk kunt leren, maar dat het eerder socialiseren genoemd moet worden.

Mijn eigen route

Na mijn studie sociologie heb ik nog een docentenopleiding gevolgd. Vijftien jaar lang heb ik voor de klas gestaan en heb ik met leerlingen gekeken naar hoe een cultuur nou deel van je identiteit wordt. Dit is een heel subtiel en vaak onbewust verlopend proces, dat jaren duurt. Zaken worden langzaamaan volledig normaal en andere zaken zijn juist “verkeerd” of raar. Zo hoort het immers niet.

Hoe lastig het aanleren van een cultuur, ook wel socialiseren genoemd, is, wordt duidelijk als migranten de Nederlandse cultuur willen aanleren. Zij hebben in eerste instantie al een cultuur aangeleerd die meer of minder verschilt van de Nederlandse cultuur (in hoeverre dé Nederlandse cultuur überhaupt bestaat natuurlijk). Op latere leeftijd en veel bewuster een cultuur aanleren is heel lastig en kan zelfs botsen met eerder opgedane culture eigenschappen die al deel van je identiteit uitmaken.

Zo ook met permacultuur

Permacultuur kan botsen met de cultuur die tegenwoordig dominant is in een groot deel van de wereld en zeker ook in Nederland. Werken, consumeren, de manier van omgaan met elkaar: Veel gaat gehaast en is niet duurzaam. Permacultuur is in die zin een tegenbeweging en mag zelfs een tegencultuur genoemd worden. Permacultuur “leren” betekent ook een cultuur afschudden waar je misschien onbewust helemaal van doordrongen bent.

Toch is de reis de moeite waard. Duurzaam leven is namelijk helemaal niet saai of vermoeiend. Sterker nog, je krijgt de kans om banden met anderen te versterken en dingen te doen die je eigenlijk misschien diep van binnen met meer geluk vervullen dan simpelweg consumeren. Je eigen voedsel verbouwen is maar één voorbeeld van hoe permacultuur je leven kan veranderen.

Each one, teach one

Mijn socialisatie in de permacultuur duurt al jaren en langzaamaan is permacultuur een deel van mijn identiteit geworden. Ik durf nu een stap verder te gaan en zelf nieuwe mensen kennis te laten maken met permacultuur via workshops en cursussen. Een cursus permacultuur volgen is vaak de eerste stap, maar daarna moet je het gaan ervaren, meer kennis opdoen, projecten starten en vooral veel met mede-cursisten en andere permaculturisten in contact komen. Neem jij die eerste stap?